آمار جهانی ملوانان بی‌دستمزد رها شده در بنادر رو به افزایش است
سازمان ملل تعداد فزاینده‌ای از موارد مربوط به خدمه‌ای را به ثبت رسانده است که توسط مالکان کشتی رها شده‌اند. بر اساس این گزارش سازمان ملل برخی از مالکان کشتی، ماه ها و گاهی سال ها دریانوردان شاغل بر روی کشتی های خود را بدون دستمزد رها کرده اند. تنها در سال گذشته بیش از دو هزار ملوان که در حدود ۱۵۰ کشتی در حال کار بوده‌اند به حال خود رها شده اند.
عبدالناصر صالح می‌گوید که در طول تقریباً یک دهه‌ای که بدون دستمزد بر کشتی باری بین بنادر دریای سرخ کار کرده، به ندرت راحت خوابیده است. او در این مدت شب‌ها به دستمزدهای پرداخت نشده خود فکر کرده که می‌ترسیده است در صورت ترک کشتی، هرگز نتواند آن را مطالبه نماید. این در حالی است که او در طول دو سال گذشته در بندر جده گرفتار شده و به دلیل قوانین سختگیرانه مهاجرتی عربستان سعودی، اجازه پیاده شدن از کشتی را نداشته است.
وضعیت اسف‌بار صالح در عدم دریافت دستمزد نمونه‌ای از ده‌ها هزار مورد مشابه است که مشکلی جهانی و رو به افزایش را نشان می‌دهد. سازمان ملل تعداد فزاینده‌ای از موارد خدمه‌ای را که توسط مالکان کشتی رها شده‌اند به ثبت رسانده است. برخی مالکان کشتی، دریانوردان را ماه‌ها و گاهی سال‌ها بدون دستمزد رها کرده اند. تنها در سال گذشته بیش از دو هزار ملوان که در حدود ۱۵۰ کشتی در حال کار بوده‌اند به حال خود رها شده اند.
در طول سال گذشته و از زمان ردیابی این موارد تخلف از جانب سازمان‌های بین‌المللی کار و همچنین سازمان بین المللی دریانوردی، موارد تخطی کارفرمایان نشان دهنده یک سیر صعودی است که در طول بیست سال گذشته بی سابقه می باشد.
این رقم در طول همه‌گیری کووید ۱۹ افزایش ناگهانی پیدا کرده و با گسترش تورم و تنگناهای لجستیکی هزینه‌ها برای مالکان کشتی، همچنان به روند صعودی خود ادامه می دهد. چنین مواردی در سراسر جهان مشاهده می‌شود؛ از ملوانان رها شده در کشتی ماهیگیری در آنگولا تا ملوانان کشتی یخ شکن در هلند و یا ملوانان رها شده بدون غذا و سوخت در استانبول. بسیاری از این ملوانان نان‌آور خانوارهای خود هستند و در صورت پیاده‌شدن از کشتی‌ها، ممکن است همه چیز را از دست بدهند.
این در حالی است که کشورهایی که این کشتی‌ها را ثبت می‌کنند بر طبق معاهده‌های جهانی ملزم به کمک به ملوانان رها شده هستند. اما آنها گاهی اوقات به هیچ وجه در این موارد دخالت نمی‌کنند. محمد آراچدی، عضو اتحادیه‌ای که پرونده صالح را پیگیری می‌کند، می‌گوید کشتی‌ای که صالح بر آن رها شده، در تانزانیا به ثبت رسیده است، اما آن کشور هرگز به این پرونده توجهی نکرده و حتی به مکاتبات اتحادیه‌های ملوانی نیز پاسخ نداده است.
مالکان کشتی اغلب خدمه خود را هنگام مواجهه با افزایش هزینه سوخت، بدهی یا تعمیرات غیرمنتظره، رها می کنند. برخی از مالکان متعهد می شوند که وقتی وضعیت مالی آنها بهبود یافت، دستمزدهای عقب افتاده را پرداخت کنند. اما این وعده ها برای مردانی که در کشتی کار می‌کنند و اغلب به کمک های غذایی و لوازم اولیه نیاز دارند، اهمیت چندانی ندارد. بسیاری از آنها به عنوان نان‌آور خانوارهای خود، به ناچار مقروض می شوند.
کشورهایی که کشتی ها در آنها ثبت شده یا در آن پهلو گرفته‌اند یا خود خدمه، می توانند از مالکان کشتی شکایت کنند؛ اما بازیابی دستمزدها نبردی چند ساله است که خیلی وقت‌ها نتیجه‌ای به دنبال ندارد.
بر اساس مقاوله نامه کار دریایی (۲۰۰۶) که به عنوان توافقنامه بین‌المللی به طور گسترده به تصویب رسیده است و به عنوان یک منشور حقوقی برای دریانوردان در نظر گرفته می‌شود، هنگامی که مالکان کشتی دو ماه دستمزد ملوان را نپردازند یا مواد غذایی کافی و یا هزینه مرخصی ها را تامین نکنند، ملوان رها شده تلقی می‌شوند.
این مقاوله نامه از کشورهای دارای پرچم می‌خواهد در صورتی که مالکان کشتی خدمه خود را رها کنند، وارد عمل شوند. آنها مسئول اطمینان یافتن از رفاه دریانوردان و توانایی بازگشت آنها به کشور موطن خود می باشند.
آنها همچنین باید اطمینان خاطر حاصل کنند که مالکان کشتی دارای بیمه‌ای باشند که حداکثر ۴ ماه دستمزد دریانوردان را پوشش دهد. هدف از این مقررات تشویق کشورها به بررسی کامل وضعیت مالکان کشتی و همچنین شناسایی خطرات مالی و غیره، قبل از ثبت کشتی‌ها می باشد.
اما قوانین همه جا به طور یکسان رعایت و لزوماً اجرا نمی‌شوند. بنادری که این قوانین بین المللی را اجرا نمی کنند، طبیعتا برای مالکانی که می‌خواهند خدمه کشتی خود را رها کنند، ایده‌آل‌تر هستند.
بیش از یک چهارم موارد اخیر در عربستان سعودی و امارات عربی متحده اتفاق افتاده است که مقاوله نامه کار دریایی را امضا نکرده‌اند. چنین کشورهایی پناهگاهی امن برای مالکانی هستند که می خواهند از مسئولیت خود شانه خالی کنند.
